ئیئتلافی نەسڕ: دابەزاندنی نرخی ئاڵوگۆڕی دینار و کەمکردنەوەی داهاتی هاوڵاتی هۆکارە بۆ قورستربوونی باری قەیرانە ئابوورییەکە لەسەر شانی هەژاراندا
بەیاننامە ودەستپێشخەریی

ئیئتلافی نەسڕ: دابەزاندنی نرخی ئاڵوگۆڕی دینار و کەمکردنەوەی داهاتی هاوڵاتی هۆکارە بۆ قورستربوونی باری قەیرانە ئابوورییەکە لەسەر شانی هەژاراندا

"ئیئتلافی نەسڕ" رەتکردنەوەی خۆی رادەگەیەنێت بۆ رێوشوێنی دابەزاندنی نرخی دیناری عیڕاقی و کەمکردنەوەی داهاتی هاوڵاتیان، لەکاتێکدا ئەم هەنگاوە هیچ ئاسۆیەکی دیاری نییە کە دۆخەکە چارەسەر بکات، بەڵکو بریتییە لە جەنگێک بۆ سەر هەژاران و خاوەن داهاتە سنووردارەکان، ودەرگاکە واڵا دەکات بۆ هەڵاوسان، وڕەنگە نەشتوانرێت جێگیربوونی دراو بپارێزرێت،.. ونەسڕ لێکەوتەکانی ئەم هەنگاوە هاوشێوەی داڕمانی ئابووریی و کۆمەڵایەتی کە کاریگەری دەخاتە سەر بونیادی کۆمەڵایەتی و بژێوی هاوڵاتیان دەخاتە حکومەت و ئەو هێزە سیاسییانەی کە پاڵپشتی لەم هەنگاوە دەکەن.

گرتنەبەری ئەم رێوشوێنانە و بەردەوامبوونی خەرجی نابەپرسیارانە لەنێو ژینگەیەکی بیرۆکراسی گەندەڵ و هەڵوەشاوە و فەوزەویدا، ولەنێو ئاستنزمی بونیادی ژێرخان و لاوازی ئەو خزمەتگوزارییانەی کە بە بناغەی چالاکییە ئابووریی و پیشەسازیی و کشتوکاڵییەکان دادەنرێن هۆکارن بۆ دەرەنجامی کارەساتبار، وترسمان هەیە لەوەی نەتوانرێت نرخی ئاڵوگۆڕ کۆنترۆڵ بکرێت لەنێو ئەم دۆخەی ئێستادا، هەموومان دەزانین سیاسەتی نرخی ئاڵوگۆڕ سیاسەتێکە کار دەکات لەپاڵ سیاسەتێکی نەختێنەیی سەرکەوتوودا، ولەبوونی گۆڕەپانێکی چالاکی بازاڕی دراودا، ئەمەش لە ئێستادا بەردەست نییە بۆیە بانکی ناوەندی ناچار دەبێت کە دراوی بیانی بەکاربهێنێت بۆ کۆنترۆڵکردنی سیوولە لەسەر ئاستەکانی بەڕووخستنی دراو لەبری گرتنەبەری سیاسەتێکی حکومی کاریگەر لەپێناو رێکخستنی خەرجی و هاندان و تەحفیزکردنی ئابووری.

حکومەت دەیتوانی رێوشوێنی باشتر و بەتێچووی کەمتر بگرێتەبەر بۆ تێپەڕاندنی قەیرانە ئابوورییەکە، لەوانەش: تەحفیزکردنی ئابووری و هاندان بۆ وەبەرهێنان و درووستکردنی هەلی کار، لەجیاتی ئەم دۆخەی کە لەئێستادا خوڵقاوە، هەروەها حکومەت دەیتوانی پڕۆژە یاسای بوودجەیەک بخاتەڕوو کە تێیدا خەرجی ناپێویست تەواو سنووردارکرابێت هاوشێوەی ئەوەی حکومەتەکەی عەبادی خستیەڕوو لە ساڵەکانی ۲۰۱٥-۲۰۱٨ کە بنیادبوو لەسەر بنەمای دیاریکردنی ئەولەویاتەکان و کەمکردنەوەی خەرجییەکان وقەدەغەکردنی بەفێڕۆدان.

حکومەتەکەی عەبادی لەو کاتەدا و سەرباری دۆخی سەختی جەنگ وداڕمانی نرخەکانی نەوت بۆ زیاد لە سێ ساڵی بەدوایەکدا بەڵام توانی قەیرانەکە تێپەڕێنێت بەکەمترین زیان، وسیاسەتی پەیکەرکردنەوەی ئەولەویات، سنووردارکردنی خەرجی، وقەدەغەکردنی خەرجی ناپێویست، ورێکخستنی پەنجەرەی فڕۆشتنی دراو، وکۆنترۆڵکردنی دیلەرەکان(مضاربات)، وفراوانکردنی داهاتە ناوخۆییەکانی دەوڵەت، وکەمکردنەوەی مووچە و ئیمتیازی بەرپرسان، سەرکەوتوویی خۆی سەلماند لە تێپەڕاندنی قەیرانەکەدا، ونرخی ئاڵوگۆڕی دیناریشی پاراست، ومووچەیشی دابینکرد، وتوێژە هەژار و خاوەن داهاتە سنووردارەکانیشی پاراست، وخەرجی سەرەکی و پێویستیشی پاراست، وئەرکەکانی ئازادکردنیشی بەجێهێنا، ودەستیکرد بە کارەکانی دووبارە نۆژەنکردنەوە و بنیادانان، وبڕی ۱٤ ملیار دۆلاریشی تەسلیم بەحکومەتی دوای خۆی کرد، وئاستی (تەسنیفی ئیئتیمانی) عیڕاقی بەرزکردەوە لەسەر ئاستی جیهاندا سەرباری ئەوەی قەیرانە داراییە خنکێنەرەکە بەردەوامبوو بۆ زیاد لە سێ ساڵی بەدوایەکدا و ئاستەکانی نرخی فڕۆشتنی بەرمیلی نەوت کەمتر بوو لە نرخی ئێستا.

و"ئیئتلافی نەسڕ" داواکارە دووبارە کارکردن بە رێشوێنەکانی حکومەتەکەی عەبادی چالاکبکرێتەوە لەپێناو تێپەڕاندنی قەیرانە داراییەکەی ئێستا، چونکە ئەزموونێکی سەرکەوتووە و ئیمکانی جێبەجێکردن و تەوزیفکردنی هەیە، لەجیاتی گرتنەبەری سیاسەتێکی خەرجکردنی بەفێڕۆدەر و دابەزاندنی نرخی ئاڵوگۆڕی دینار یان پەنابردن بۆ سیاسەتی قەرزکردنی کراوە یان کەمکردنەوەی مووچە و هەڵگرتنی پارێزبەندی لەسەر توێژە هەژار و خاوەن داهاتە سنووردارەکان.

بونیادنانی چاکسازیی و تێپەڕاندنی ئەم قەیرانەی ئێستا بەبێ حوکمڕانییەکی چالاک و ئازاد و دوور لە بەرژەوەندی سیاسی دەستەبەر نابێت، ئابووری هاوشێوەی خزمەتگوزاریی و ئاسایش و سەروەریی هەرگیز نابوژێتەوە لە سایەی پارچەپارچەبوونی حوکم و ململانێ لەسەر ناوەندەکانی بڕیار و بەئاغابوونی سنوورەکان بەسەر ناوەنددا، هەروەها لە سایەی بەکەڵەگابوونی هەمووان بەسەر دەوڵەت و یەکپارچەیی سیاسەت و بڕیارەکانیدا، وچاکسازیش هەرگیز سەرناگرێت لەسایەی دەرەبەگایەتی سیاسی و قووتدانی دەوڵەت لەلایەن حیزبەکانەوە لەژێر ناونیشانەکانی پشکپشکێنەدا.

"نەسڕ" داواکارە لە هەمووان بە یەکڕیزبوونی نیشتیمانی بۆ تێپەڕاندنی قەیرانەکە، وگرتنەبەری پاشترین چارەسەر بۆ پاراستنی ئابووری و بەرژەوەندی هاوڵاتیان.